De gynaecoloog

Als je zwanger bent en je hebt last van bepaalde (inwendige) klachten, dan moet je natuurlijk altijd de huisarts raadplegen. Ook wanneer je (nog) niet zwanger bent en je klachten hebt bij je geslachtsorganen. De huisarts zou je dan kunnen doorverwijzen naar de gynaecoloog. Maar wat is een gynaecoloog precies?

De gynaecoloog heeft eigenlijk verschillende functies, wat het juist zo ingewikkeld maakt om te begrijpen wat een gynaecoloog allemaal kan en doet. Wij leggen het verschil uit tussen het verloskundige deel van de gynaecologie en het gynaecologische deel. Ben je ook benieuwd naar wat een gynaecoloog allemaal kan onderzoeken bij je? We hebben alles voor je op een rijtje gezet.

Wat is een gynaecoloog

Een gynaecoloog (ook wel vrouwenarts genoemd) is een specialist op het gebied van gecompliceerde of risicovolle zwangerschap. Een gynaecoloog is een arts en dus medisch bevoegd en bekwaam om onderzoeken en ingrepen te doen die een verloskundige niet kan of mag doen.

Wat doet de gynaecoloog

De gynaecoloog heeft eigenlijk twee verschillende taken: de gynaecologie en de verloskunde. Bij het verloskundige deel begeleidt de gynaecoloog gecompliceerde zwangerschappen en bevallingen. De gynaecoloog voert bijvoorbeeld een keizersnede uit wanneer dat nodig is bij een bevalling. Daarnaast kan een gynaecoloog een abortus of sterilisatie uitvoeren. De behandeling van alle 'vrouwenziekten' valt ook onder de gynaecoloog. Hiermee bedoelen we onder andere ontstekingen van de geslachtsorganen, stoornissen van de menstruatiecyclus en andere (ernstige) ziekten waaronder bijvoorbeeld kanker. Je kan ook bij een gynaecoloog terecht over advies en behandelingen als je een kinderwens hebt, maar de gewenste zwangerschap (nog) uitblijft.

Wanneer naar de gynaecoloog

Als je tijdens de zwangerschap (inwendige) klachten hebt moet je eerst zo snel mogelijk contact opnemen met de huisarts. De huisarts zou je dan kunnen doorverwijzen naar de gynaecoloog. Word je tijdens de zwangerschap doorverwezen naar een gynaecoloog, dan is dat lang niet altijd reden tot paniek. Ze verwijzen je vaak door uit voorzorg.

Redenen voor verwijzing naar een gynaecoloog tijdens je zwangerschap

• een te hoge bloeddruk
• je bent in verwachting van een meerling
• als je zwangerschapsdiabetes hebt
• wanneer je ernstige bloedarmoede hebt
• als je baby niet goed groeit
• je een miskraam dreigt te krijgen
• als je placenta verkeerd ligt
• wanneer de weeën te vroeg komen
• wanneer het kind niet goed voor de baarmoedermond ligt
• bij bloedverlies
• je zelf een patiënt bent en/of medicijnen gebruikt (suikeziekte/epilepsie)
• als de vorige zwangerschap om een bepaalde reden risicovol was

Een controle door de gynaecoloog is alleen nodig wanneer je een medische indicatie hebt gekregen. Dan is namelijk de kans op complicaties tijdens de zwangerschap of bevalling verhoogd. Vaak moet de bevalling dan in het ziekenhuis plaatsvinden. Als je echter een ongecompliceerde zwangerschap hebt gehad word je in principe gewoon begeleid door je verloskundige en kraamhulp.

Wanneer de gynaecoloog raadplegen?

Tijdens de zwangerschap moet je goed je lichaam in de gaten houden. Ook dus tussen de afspraken met de verloskundige of gynaecoloog door. Je kan bijvoorbeeld in de tussentijd last krijgen van bloedverlies of pijn in de onderbuik wat steeds erger wordt en eventueel doortrekt naar je schouder. Ook wanneer je je plotseling heel ziek voelt, duizelig wordt en heftig gaat transpireren of wanneer je pijn hebt bij het plassen moet je meteen de verloskundige of gynaecoloog raadplegen.

Gyneacoloog tijdens de bevalling

Het kan voorkomen dat je een normale zwangerschap hebt zonder complicaties, maar dat je bevalling om een of andere reden niet soepel verloopt. De verloskundige kan dan besluiten om alsnog een gyneacoloog in te schakelen. De meest voorkomende redenen zijn:

• een vroege bevalling (voor 37 weken) of late bevalling (na 42 weken)
• te veel tijd tussen weeën en breken van de vliezen
• baby poept in vruchtwater
• je weeën zijn niet sterk genoeg
• ontsluiting gaat niet ver genoeg
• de placenta komt er niet uit
• je verliest te veel bloed (o.a. door te ver ingescheurd zijn)
• je algemene gezondheid van jou of je baby gaat achteruit

Mocht je een voorkeur hebben voor een bepaalde gynaecoloog, dan is het verstandig dit van tevoren al in je geboorteplan vast te leggen. Zo weet je verloskundige direct wie gebeld moet worden.

Gynaecologische onderzoeken

Er zijn verschillende onderzoeken die de gynaecoloog kan uitvoeren voor verschillende klachten. Deze hebben niet allemaal betrekking op een zwangerschap of bevalling. Voor alle duidelijkheid zetten wij de verschillende soorten onderzoeken even onder elkaar.

Behandeling van de baarmoedermond

De behandeling van de baarmoedermond wordt ook wel een lisconisatie genoemd. Dit is een kleine operatie die gedaan wordt bij een bepaald afwijkend uitstrijkje. De gynaecoloog neemt bij deze behandeling een klein stukje van de baarmoedermond weg, waardoor de afwijkende cellen en het afwijkende weefsel verdwijnen. Deze ingreep gebeurt meestal onder plaatselijke verdoving.

Behandelingen in de baarmoeder

Wanneer je last hebt van overmatig bloedverlies bij de menstruatie, kan dat komen voor een poliep of een myoom (een vleesboom) in de baarmoederholte. Zo'n poliep of myoom kan (meestal) gemakkelijk verwijderd worden door middel van een hysteroscopische operatie. Dit is een soort kijkbuis dat bij de baarmoeder ingebracht wordt via de schede, waarmee de poliep of het myoom wordt verwijderd.

Baarmoederverwijdering

Dit is best een heftige ingreep, en voor deze operatie moet je ook enkele dagen in het ziekenhuis worden opgenomen. De gynaecoloog geeft je het advies voor een operatie wanneer het niet mogelijk is om bepaalde klachten die je hebt te verhelpen. Vaak is het mogelijk om de baarmoeder via de schede te verwijderen, dan heb je gelukkig geen zichtbaar litteken. Het herstel van zo'n operatie duurt wel lang, ongeveer 6 weken.

Eierstokoperatie

Een eierstokoperatie wordt voornamelijk uitgevoerd wanneer een eierstok vergroot is. Door middel van een laparoscopische operatie wordt de eierstok verkleind. Een dergelijke operatie houdt in dat de gynaecoloog drie kleine sneetjes (van 1 cm) in de buikwand maakt en in één van die sneetjes een kijkbuisje inbrengt. Door de andere twee sneetjes kan de gynaecoloog de eierstok behandelen.

Behandelingen bij ongewild urineverlies

Als je last hebt van urineverlies is dat heel vervelend, maar dit moet je zeker aangeven bij de huisarts/gynaecoloog. De gynaecoloog gaat dan eerst onderzoek doen naar de oorzaak van urineverlies. Afhankelijk van de oorzaak zijn er verschillende soorten behandelingen mogelijk. Bij urineverlies bij inspanning wordt altijd eerst fysiotherapie geadviseerd. Wanneer dit niet voldoende helpt kun je altijd nog geopereerd worden.

Behandelingen bij verzakkingen

Gelukkig hoeven verzakkingen alleen behandeld te worden als er klachten zijn. Soms kan een ring of pessarium uitkomst bieden. Wanneer dit niet zo is kan je ervoor kiezen om op operatieve wijze behandeld te worden.

Behandelingen van klachten van de vulva

Voor alle duidelijkheid: de vulva is de huid rond de schede en bestaat dus uit de uitwendige geslachtsorganen. Klachten van de vulva kunnen op alle leeftijden voorkomen. Hierbij hebben we het bijvoorbeeld over jeuk, branderig of schraal gevoel, pijn en irritatie. De gynaecoloog kan dit onderzoeken en je helpen van je probleem af te komen.

Bronnen: gezondheidsplein, dokter dokter, flevoziekenhuis, asz.