Je kind leren klokkijken: zo doe je dat!

Klokkijken is een belangrijke vaardigheid die kinderen in hun jonge jaren moeten leren. En dat is niet altijd even makkelijk! Hoe en wanneer leert je kind klokkijken en hoe kun je hem daarbij helpen? Wij zetten alles over leren klokkijken op een rij!

Klokkijken is behoorlijk complex om te leren. Vooral een ‘normale’ analoge klok is een ingewikkeld ding. Twee wijzers die weliswaar hetzelfde rondje draaien, maar ieder op hun eigen tempo en langs een andere schaalverdeling (met uren, minuten, cijfers en streepjes). Welke wijzer doet nou wat? Logisch dat sommige kinderen echt moeite hebben met leren klokkijken. Wij zetten op een rij wanneer en hoe je kind leert klokkijken en hebben tips voor hoe jij hem daar thuis bij kunt helpen!

Wanneer leert je kind klokkijken?

Klokkijken leert je kind niet van de ene op andere dag. Op de basisschool trekken ze daar vijf jaar voor uit. Het begint in groep 1 met het bijbrengen van tijdsbesef (waarbij nog geen klok gebruikt wordt) en eind groep 5 wordt er verwacht dat je kind echt kan klokkijken, zowel op een analoge klok met wijzers als op een digitale klok.

Leren klokkijken op school

Op de basisschool wordt dus veel aandacht besteed aan het leren klokkijken. Het opbouwen van deze vaardigheid wordt als volgt gedaan:

• Groep 1

  Kennismaken met seizoenen en dagen van de week; het tijdsbesef bijbrengen begint!

• Groep 2

  Dagdelen benoemen en tijdsaanduidingen als ‘eerder/later/gisteren’ gebruiken

• Groep 3

  Hele en halve uren herkennen en benoemen op een analoge klok (klok met wijzers)

• Groep 4

  Kwartieren en soms (afhankelijk van de rekenmethode) 5 voor/over heel en half; kennismaken met een digitale klok (op sommige scholen)

• Groep 5

  Uren, minuten en seconden op zowel een analoge als een digitale klok.

Wanneer geef je je kind een horloge?

In het overzicht kun je zien dat kinderen in groep 3 dus serieus beginnen met klokkijken. Vanaf een jaar of 6 is het dus leuk om je kind een horloge te geven. Sommige peuters en kleuters vinden het echter ook al heel interessant om een horloge om hun polsjes te dragen en te showen. Echt begrijpen wat een horloge doet en wat erop te zien valt doen ze nog niet, maar ze raken wel gewend aan hoe een klok eruit ziet en steeds meer geïnteresseerd in het fenomeen ‘tijd’. Dat is al een heel goed en nuttig begin!

 

Je kind helpen met leren klokkijken: tips

Om je kind sneller vertrouwd te maken met klokkijken, is het goed om er thuis ook mee te oefenen. Zo zal hij op school makkelijker mee kunnen komen op dit vlak. Met deze tips kun je je kind helpen met leren klokkijken:

1. Tijdsbesef bijbrengen

   Het leren klokkijken begint dus met tijdsbesef. In groep 1 van de basisschool beginnen ze daarmee, maar jij kunt hier thuis ook al eerder mee starten. Hoe je dat doet, lees je in ons uitgebreide artikel over je peuter tijdsbesef aanleren!

2. Geef je kind een speel- en leerklok

   Zodra je kind zich wat meer bewust wordt van tijd en klok, is het leuk om hem een eigen klok te geven om mee te spelen. Er zijn speciale speel- en leerklokken verkrijgbaar, maar je kunt ook gewoon een oude klok geven die het niet meer doet. Als je kind maar zelf de wijzers kan verzetten. Met een speel- en leerklok leert je kind spelenderwijs hoe een klok werkt en hoe je de tijd moet aflezen.

3. Eerst de kleine wijzer

   Als je begint met je kind leren klokkijken, is het slim om met de kleine wijzer te beginnen. Zo leren kids het ook in groep 3: eerst de hele uren, dan de halve uren. Leg uit dat de kleine wijzer de hele uren aanwijst. Van de grote wijzer hoeven ze alleen nog te weten dat het precies … uur is als hij recht naar boven wijst. Dit kun je goed oefenen met een speelklok!

4. Daarna de grote wijzer

   Het uitleggen van de grote wijzer vergt iets meer tijd. Begin met de halve uren, later komen daar de kwartieren bij. Uiteindelijk komen daar dan de kwartieren bij. Voordat je dat uitlegt, is het belangrijk dat je kind tot 60 kan tellen, aangezien er 60 minuten in een uur zitten. De tafel van 5 is ook handig om te kennen, omdat de tijd voornamelijk wordt aangegeven in veelvouden van 5 (5, 10, 15, 25, etc. minuten).
   
   Je zult merken dat het lastigste aan klokkijken de verhouding tussen de grote en kleine wijzer is. De kleine gaat immers in dezelfde tijd naar het volgende uur als dat de grote wijzer een heel rondje maakt. 

5. Benoem de tijd

   Probeer elke dag met tijd bezig te zijn en benoem het regelmatig expliciet. Zeker als je kind ouder wordt, kun je zo nu en dan eens over tijd praten en naar de klok wijzen. ‘Om zeven uur moet je je tanden poetsen, want om half 8 moet je naar bed.’ Of: ‘Om vijf uur ga ik koken, dus mag je even tv kijken.’

6. Geef je kind een horloge

   Ook voor klokkijken geldt: oefening baart kunst. Je kind krijgt het het snelst onder de knie als hij er dagelijks mee bezig is. Daarom is het slim om hem een horloge te geven, zodat hij altijd een klokje bij de hand heeft. Vraag hem dan ook regelmatig hoe laat hij denkt dat het is!

Handige leren klokkijken-apps

Kinderen zijn tegenwoordig al op héél jonge leeftijd handig met smartphone en tablets. Daarom zijn speciale apps ook een heel leuke manier om te leren klokkijken! Deze apps zijn ontwikkeld in samenwerking met leraren en opvoeders en zijn bedoeld om kinderen op een speelse manier te leren klokkijken. Stap voor stap leren ze de getallen, de uren en de minuten af te lezen en kunnen ze zien hoe laat het is.

Tijdsbeleving: tijd leren inschatten

Klokkijken en tijdsbeleving zijn twee verschillende dingen. Als je kind snapt hoe de klok werkt, wil dat nog niet zeggen dat hij ook goed de tijd kan inschatten. Uiteindelijk moeten kids ook leren hoe lang bepaalde activiteiten duren: als je over een uur de deur uit moet, kun je dan nog een film kijken? Hoe lang is het fietsen naar school en hoeveel tijd heb je ‘s ochtends nodig om daar op tijd te zijn?

Om later goed te kunnen plannen, moeten kinderen leren inschatten hoe snel de tijd gaat en hoeveel tijd iets kost. Dat duurt wel even; zelfs op de middelbare school hebben kinderen daar echt nog wel vaak moeite mee!