Alles wat je moet weten over moedermelk

Moedermelk is hartstikke goed voor je baby. Zelfs op de pakken kunstvoeding staat vermeld dat borstvoeding de beste voeding is voor je kindje. Veel new moms zullen dan ook proberen om na de bevalling borstvoeding te geven. Maar welke soorten moedermelk bestaan er, wat zijn de voordelen en welke voedingsstoffen krijgt je baby binnen? In dit artikel vertel ik alles wat je moet weten over moedermelk!

Soorten moedermelk

Geef je borstvoeding, dan is je moedermelk in te delen in drie categorieën, namelijk: colostrum, overgangsmelk en rijpe melk. Iedere melksoort heeft ook zijn eigen samenstelling.

Colustrum

De allereerste melk die uit de borst komt, wordt colostrum genoemd. Een andere benaming van deze moedermelk is vloeibaar goud, dit komt door zijn dikke gele consistentie. Colostrum is het eerste wat je baby proeft en geeft de kleine dus een energieke start. Deze eerste moedermelk bevat hoge concentraties eiwitten, voedingsstoffen en ziektewerende stoffen.

De ziektewerende stoffen in colostrum-melk zorgen voor antistoffen die bacteriën en virussen tegengaan. Een goede bescherming voor je baby, nu hij niet meer veilig in je baarmoeder vertoeft. Deze stoffen ondersteunen het immuunsysteem en de darmflora van je kindje en voorkomen infecties.

Overgangsmelk

Nadat je melkproductie op gang is gekomen, wat meestal gebeurt na zo’n twee tot vier dagen, gaan je borsten overgangsmelk aanmaken. Deze melk is romiger en witter van kleur.

Moedermelk groeit mee met de baby. De productie ervan is een kwestie van vraag en aanbod. Dit betekent dat toen de kleine geboren werd, er ook weinig melk werd geproduceerd, omdat je baby nog niet veel nodig had. Nu dat de baby een paar dagen oud is, wordt de moedermelk rijper en ook meer. De hoeveelheid kan oplopen tot 700 ml per dag.

Overgangsmelk bevat hogere vetconcentraties, lactosegehaltes en natuurlijke suikers dan colostrum-melk. Het eiwitgehalte en de ziektewerende stoffen nemen af en passen zich aan aan de behoefte van het kindje.

Rijpe melk

Aan het einde van de eerste maand gaat de moedermelk over in de laatste fase: rijpe melk. Deze moedermelk is klaar voor een ouder wordende baby en zal zich gedurende de komende periode constant aanpassen aan de behoeftes van het opgroeiende kindje. In deze moedermelk zitten weer minder antistoffen, maar omdat de baby hier grotere hoeveelheden van drinkt, krijgt het er toch genoeg van binnen.

Voordelen van moedermelk

Moedermelk is heel goed voor een baby. Het is de allerbeste voeding die een groeiende baby kan krijgen. Maar waarom is dat dan zo? Dit zijn de voordelen van moedermelk:

• Moedermelk bevat levende bestanddelen die allemaal helpen om infecties tegen te gaan, ziektes te voorkomen en dragen bij aan een gezonde ontwikkeling van je baby.
  
  
• Baby’s die tijdens hun eerste zes maanden alleen maar moedermelk krijgen, hebben minder kans op verkoudheid, griep, infecties en darmproblemen.
  
  
• Als een baby ziek is op het moment dat het moedermelk krijgt, neemt het aantal beschermende bestanddelen in de moedermelk toe. De samenstelling van de melk wordt vanzelf aangepast aan wat je baby op dat moment nodig heeft.
  
  
• De oxytocine die in het lichaam van je baby wordt aangemaakt tijdens het drinken van moedermelk, zorgt naderhand voor een slaperig gevoel bij het kindje.
  
  
• Ditzelfde stofje zorgt ervoor dat het kindje als het ouder wordt beter omgaat met stressvolle situaties en een sterke basis in liefdesrelaties heeft.

Protip voor iedereen: Moedermelk bevat ontstekingsremmende en helende stoffen. Dit werkt als middel tegen alledaagse kwaaltjes zoals muggenbulten, oor-infecties en wondjes. Je kunt moedermelk dus heel goed op dit soort plekjes smeren!

Voedingsstoffen in moedermelk

Moedermelk heeft een rijke samenstelling van allerlei voedingsstoffen die super goed zijn voor de ontwikkeling van jouw baby. Dit zijn de belangrijkste voedingsstoffen die moedermelk bevat:

• Vetten

  Het vetgehalte van moedermelk neemt gedurende de eerste twee weken toe. Dit gebeurt dus tijdens de colostrum- en overgangsfase. De hoeveelheid vet in moedermelk varieert en wordt deels beïnvloed door wat dat de moeder eet. Dit geldt ook voor het soort vet in de moedermelk. De omega-3 vetzuren EPA en DHA in moedermelk hebben invloed op de verstandelijke ontwikkeling en gezichtsvermogen van je baby.

• Vocht

  Kinderen hebben veel vocht nodig. Gelukkig bestaat moedermelk grotendeels uit water. Als baby’s uitsluitend moedermelk krijgen, hebben ze dus geen extra vocht nodig. Bij warm weer wordt de moedermelk vanzelf waterig(er) en kun je je kindje dus extra vaak aanleggen.

• Koolhydraten

  In moedermelk is 80% van de koolhydraten lactose. Het eten dat jij als moeder binnenkrijgt, heeft hierop geen invloed. Koolhydraten genaamd oligosachariden, die te vinden zijn in moedermelk, zorgen voor een goede ontwikkeling van de darmflora en helpen voor een goede weerstand tegen infecties.

• Eiwitten

  Moedermelk zit tijdens de colostrumfase boordevol eiwitten. Dit begint te dalen tijdens de overgangsmelkperiode. De hoeveelheid eiwitten heeft niks te maken met het voedsel dat de moeder binnenkrijgt.

• Vitamines

  De vitamines in moedermelk worden wel beïnvloed door wat de moeder eet. Een vitaminetekort komt dus bijna niet voor. Kinderen die uitsluitend moedermelk krijgen, hebben wel extra vitamine D en K nodig. In flesvoeding is standaard vitamine K toegevoegd.

• Overige stoffen 

  Overige stoffen die in moedermelk terechtkomen, zijn geur- en smaakstoffen. Deze komen uit het voedsel wat jij als moeder binnenkrijgt. Dit is een goede manier om je kindje alvast kennis te laten maken met verschillende geuren en smaken.

Voeding bij borstvoeding

Er wordt vaak gedacht dat de voedingsstoffen in moedermelk compleet geregeld worden door de voeding die de moeder binnenkrijgt. Dit is niet helemaal waar, het gaat slechts om een klein deel. Wel is het voor de moeder altijd belangrijk om goed te eten voor haar eigen gezondheid en conditie.

LEES OOK: Voeding bij borstvoeding - wat moet je wel en niet eten?

Kleur, geur en smaak van moedermelk

Er zijn altijd veel vragen over hoe moedermelk er nu uit zou moeten zien, hoe het zou moeten smaken of hoe het zou moeten ruiken. Bijna alle verschillen van kleur, geur en smaak hebben een hele goede achterliggende reden.

De kleur van moedermelk

De kleur van moedermelk kan per keer verschillen. De colostrum zal in het begin gelig en romig zijn, daarna zal het meer blauw/wit-achtig worden. De kleur kan zich ook aanpassen wanneer jij als moeder iets kleurrijks eet. Eet je bijvoorbeeld bietjes of worteltjes, dan kan de moedermelk een rode gloed krijgen. Bij het innemen van bepaalde medicijnen kan de moedermelk zelfs een zwarte gloed krijgen.

De geur van moedermelk

Moedermelk ruikt meestal zacht en licht zoet, maar de melk van elke moeder heeft een unieke geur. Op deze manier kan een kindje de moedermelk van zijn eigen moeder onderscheiden van de melk van iemand anders.

Heb je gekolfd en moedermelk ingevroren? Dan ruikt de melk waarschijnlijk wat zeepachtig. Dit komt door de samenstellingen van bepaalde vetzuren.

Vies ruikende of bitter smakende melk kun je beter direct weggooien. Hier bestaat namelijk de mogelijkheid dat er een bacteriële of microbiële verontreiniging is ontstaan door schimmels van het kolfapparaat of omdat de melk na een tijdje bewaren niet meer goed is.

De smaak van moedermelk

De smaak van moedermelk varieert enorm per dag en per moeder. Dit is deels ook afhankelijk van wat de moeder eet. Probeer dus vooral verschillende smaken en soorten voeding binnen te krijgen als je borstvoeding geeft, want zo krijgt je baby alvast een gevarieerd ‘menu’ voorgeschoteld!

Handige tools bij het geven van borstvoeding

1. Dr. DuDu - Moedermelk Bewaarzakje
2. Medela Swing Maxi Flex Dubbel elektrische borstkolf
3. Philips Avent SCF330/20 Handmatige borstkolf
4. Wasbare zoogcompressen
5. Weleda Tepelzalf
6. Medela Koeltas