Hoofdluis: alleen al bij de gedachte eraan ga je vast direct aan je hoofd krabben. Het nieuwe schooljaar is weer begonnen, wat betekent dat ook jouw kids binnenkort weer te maken kunnen krijgen met deze kriebelige beestjes. In dit artikel lees je alles over luizen: hoe krijg je ze en hoe kom je er vanaf, maar ook: hoe kun voorkomen dat je kind ze krijgt?

Wat zijn luizen?

Wanneer we het over luizen hebben, gaat het eigenlijk altijd over de hoofdluis. Dit is een wit insectje van twee tot vier millimeter groot; je kunt ze dus nét met het blote oog zien. Zoals de naam al doet vermoeden, zitten ze vooral op je hoofd. Daar kruipen ze langzaam rond over je hoofdhuid en haarwortels. In tegenstelling tot wat mensen denken, kunnen ze niet springen. 

Qua benaming worden hoofdluizen ook weleens aangeduid met de term ‘pietjes’. De eitjes van hoofdluizen heten neten.

Zijn luizen gevaarlijk?

Luizen zijn natuurlijk niet prettig, maar gelukkig zijn luizen onschadelijk en vormen ze geen gevaar voor jou of je kind. Het enige nadeel is dat hoofdluis voor veel jeuk kan zorgen. In het ergste geval kun je je huid kapot maken door veel te krabben. Heeft jouw kind luizen? Probeer dan dus zo veel mogelijk te voorkomen dat je kind veel gaat krabben.

Hoe krijg je luizen?

Hoofdluis kun je oplopen door contact te hebben met iemand die luizen heeft. Dit kan alleen als de luizen van het ene hoofd naar het andere overlopen. Luizen zullen zich niet via kleren, speelgoed of tassen verplaatsen (wat veel mensen wel denken). Zoals gezegd kunnen ze ook niet springen, dus het gaat echt om fysiek contact. 

De reden dat luizen vaker bij kinderen voorkomen dan bij volwassenen, is dan ook het feit dat kinderen elkaar vaker aanraken. Bijvoorbeeld tijdens het spelen, maar ook als je samen een selfie maakt, raken de hoofden elkaar aan. Dit betekent ook dat je als volwassen luizen kunt krijgen als je contact hebt met een kind met luizen!

Een groot misverstand is dat mensen denken dat luizen vooral voorkomen op vies haar. Dat is niet waar! Hoe schoon of vies het haar is, heeft niks te maken met het krijgen van luizen. Je hebt gewoon pech als je kind ze krijgt, het ligt niet aan de hygiëne.

Wat moet je doen als je kind hoofdluis heeft?

Het haar kammen met een speciale stof- of luizenkam (die hele fijne tanden heeft) is de beste manier om van luizen af te komen. Hiermee kun je volwassen luizen eruit kammen, maar ook net uitgekomen babyluisjes.

Kammen tegen hoofdluis? Zo doe je dat:

• Maak het haar nat en verdeel eventueel crèmespoeling door het haar. Het kammen gaat makkelijker als je crèmespoeling gebruikt. Kam met een gewone kam of borstel eerst de klitten uit het haar.
  
  
• Houd het hoofd voorover, boven een wasbak of een wit stuk papier. Kam het haar met een luizenkam van achter naar voren, begin telkens dicht bij de hoofdhuid. De hoofdluizen zitten namelijk op de hoofdhuid. Zorg dat je elke haarpluk doorkamt.
  
  
• Veeg de kam regelmatig af aan een stuk keukenpapier of papieren zakdoek. Gooi deze na afloop weg.
  
  
• Neten kun je verwijderen met de nagels. Eventueel kun je de neten deppen met een doekje waar azijn op zit. Dan laten de neten makkelijker los.
  
  
• Spoel de crèmespoeling uit het haar.
  
  
• Maak de kam na gebruik goed schoon met water en zeep.

Vanwege de levenscyclus van de luis is het aan te raden om minimaal veertien dagen lang dagelijks te kammen. Als je kind na veertien dagen nog niet van de luizen af is gekomen, dan is de kans groot dat er herbesmetting is opgetreden en dat hij of zij opnieuw luizen heeft gekregen van een klasgenootje.

Luizenshampoo of lotion

Als alleen kammen niet helpt, dan kun je de kambehandeling herhalen in combinatie met een speciale anti-luizenlotion of anti-luizenshampoo. Ook hierbij moet je het haar weer twee weken lang dagelijks kammen. De wasbeurt herhaal je dan na 7 dagen weer. 

Moet je je hele huis ontsmetten?

Wat je niet hoeft te doen, is het hele huis ontsmetten. Als een luis van het hoofd valt, kan ie amper overleven. Ze leven op bloed en als ze niet op een hoofd zitten, drogen ze binnen een paar uur uit en gaan ze dood. Sommige ouders gaan druk in de weer met het uitkoken van beddengoed, speelgoed en knuffels, maar dat is dus overbodig.

• 
• 

Hoe kun je luizen voorkomen?

Luizen voorkomen is redelijk lastig. Zodra er op school (maar bijvoorbeeld ook op de sportvereniging) wordt gemeld dat er luizen zijn en je ziet je kind af en toe krabben, dan is het eigenlijk al te laat. Wat kun je dan wel doen?

1. Regelmatig controleren

   Regelmatig met de luizenkam checken of je kind hoofdluis heeft, is het beste wat je kunt doen. Als je bericht krijgt dat er luizen zijn gesignaleerd op school, controleer dan wekelijks de haren. Het heeft geen zin om vaker het haar te wassen.

2. Let op met spullen delen

   Zoals gezegd kunnen luizen niet goed overleven als ze niet op een hoofdhuid zitten. Maar om het risico op besmetting zo klein mogelijk te houden, is het aan te raden dat je kind bijvoorbeeld geen kammen of borstels leent, maar ook geen petten of andere dingen die vaak met het hoofdhaar in aanraking komen.

3. Sprays, lotion of shampoo gebruiken

   Er zijn speciale anti-hoofdluissprays waarmee je hoofdluis kunt voorkomen en bestrijden. Deze spray je dagelijks op het hoofdhaar om zo een besmetting te voorkomen. Als je kind al luizen heeft, kun je een lotion of shampoo gebruiken. De werkzame middelen in deze sprays zijn dimeticon, malathion of permetrine. Voor de laatste twee zijn veel hoofdluizen tegenwoordig resistent. Als je een spray of lotion wilt gebruiken, koop er dan bij voorkeur eentje met dimeticon als werkzame stof.

Waarschuw je omgeving bij luizen

Als je hoofdluis ontdekt bij je kind, is het goed om dit te melden op school of de opvang. Ook andere plekken waar je kindjes is geweest, zoals familie, vriendjes en vriendinnetjes, sportverenigingen of logees moet je even waarschuwen. Zo kunnen zij ook meteen in actie komen.

Luizenmoeders op school

Op veel basisscholen wordt ook regelmatig op hoofdluis gecontroleerd. Dit wordt gedaan door ouders die zich hiervoor vrijwillig hebben aangemeld; de zogeheten ‘luizenmoeders’. Wie kent de hitserie met dezelfde titel nou niet?! Het is niet het leukste klusje om te doen, maar wel heel fijn dat het gebeurt!

Bronnen: thuisarts.nl & rivm.nl