Fopspeen geven bij borstvoeding - ja of nee?

Mag je nu wel of geen fopspeen geven als je ook borstvoeding geeft? Met deze vraag zitten veel mama's, en een zoektocht op internet (grote vriend Google weer) geeft geen eenduidig antwoord. Daarom vroegen wij onze lactatiekundige Jessie hoe het nu precies zit.

WAAROM WILLEN BABY'S GRAAG EEN FOPSPEEN? 

Baby's willen graag zuigen, immers het is het middel om voeding binnen te krijgen. Ook heeft het geconcentreerde zuigritme een kalmerende werking. Zuigen doen baby's dan ook vooral als ze zich ongemakkelijk voelen of ergens pijn of stress hebben (buiten het moment dat ze honger hebben natuurlijk). 

Zuigen vermindert die pijn en stress.

Echter willen ze ook geborgenheid voelen. En dat kan door heerlijk met je baby te kroelen. Gebruik huid op huid contact als dat even mogelijk is. Zorg er voor dat je baby zich prettig en veilig voelt. Wil je baby dan nog zuigen, dan kan een fopspeen soms uitkomst bieden. Het gebruik van een fopspeen heeft zowel voor- als nadelen als je borstvoeding geeft, en het is wel handig om van beide kanten op de hoogte te zijn.

WANNEER FOPSPEEN GEVEN TIJDENS BORSTVOEDING? 

Over het algemeen wordt aangeraden om pas een fopspeen aan te bieden als het borstvoeden heel goed gaat. Dit kan al zo zijn direct nadat de kleine geboren is, maar vaak duurt het iets langer om het onder de knie te krijgen (tussen 4-6 weken is heel normaal). Geef het even wat tijd, en je kan altijd om tips vragen aan je kraamhulp of lactatiekundige bij het geven van borstvoeding. Vaak zal je merken dat je baby, zodra je goed borstvoeding kunt geven, heerlijk in slaap valt na de voeding. Een fopspeen is dan niet eens nodig.  

Als je een fopspeen wilt gebruiken, doe dat dan niet omdat het makkelijk is, maar als troosthulp of alleen bij het in slaap vallen. Haal de fopspeen uit het mondje zodra de baby rustig is. 

WAAROM WEL EEN FOPSPEEN BIJ HET GEVEN VAN BORSTVOEDING? 

• Als je baby last heeft van krampjes. De krampjes zorgen voor pijn en stress, door het zuigen zal je baby zich getroost voelen. Zodra de baby rustig is of in slaap is, haal je de speen weer uit het mondje. Dit zodat je baby zich niet moe zuigt aan de speen en hierdoor minder actief is aan de borst. Ook kan je baby op die manier weer een voedingssignaal gaan geven wanneer het honger heeft en de melkproductie behouden blijft.
• Heeft je baby een grote zuigbehoefte, dan kan het soms prettig zijn om tussen de voedingen door een speen aan te bieden. Haal de speen er wel uit zodra je baby tevreden is.

EN WAAROM NIET? 

• Baby's kunnen in de war raken door een fopspeen. Door het gebruik van een fopspeen kan het gebeuren dat je kleine minder vaak aan de borst drinkt omdat hij niet of anders aangeeft dat hij honger heeft. 
• Het kan gebeuren dat je baby te lang op de speen blijft zuigen. Hierdoor is je kleine moe tegen de tijd dat je borstvoeding gaat geven, waardoor die minder lang zuigt aan de borst. Hierdoor kan je melkproductie minder worden. 
• Een baby die op een speen zuigt geeft ook soms te laat aan dat hij honger heeft. Natuurlijk hou jij het goed in de gaten, maar als je kleine niet aangeeft dat hij honger heeft kan er zomaar een lange tijd tussen de voedingen zitten. Ook dit kan er weer voor zorgen dat je melkproductie minder wordt.

FLESJE GEVEN BIJ BORSTVOEDING?

In sommige gevallen is het handiger of makkelijker om je baby uit de fles te laten drinken. Maar over het algemeen wordt ook een flesje afgeraden gedurende de eerste 4-6 weken. Moet je bijvoeding geven in deze periode dan kun je dat het beste via een cupje geven of met je vinger (zorg dat je vinger wel brandschoon is!). Wil je toch een flesje geven? Zorg er dan voor dat je de fles geeft zoals je ook de borst zou geven. Dus de speen over de bovenlip wrijven, zodra het mondje wijd open gaat (zoals een gaap) dan pas de speen in het mondje, zodat het hapreflex ook bij het geven van een fles goed gestimuleerd wordt. 

Belangrijk: kijk naar de melkstroom van de fles. Gaat deze te snel in vergelijking met jouw melkstroom, kies dan voor een speen met een kleiner gaatje.

Duim of speen? 

Als je ervoor kiest een speen te geven, is dat dan beter dan een duim? Hier zijn de meningen over verdeeld. De ene deskundige is van mening dat een baby z'n duim laten vinden handig is omdat die altijd beschikbaar is. Andere deskundigen zeggen weer dat met een fopspeen ouders meer invloed hebben op het zuiggedrag. Een speen afleren is dan weer makkelijker. 

Tot wanneer wil je baby zuigen?

De zuigbehoefte neemt al af na ongeveer de vierde maand. Heb je ervoor gekozen een speen te gebruiken? Probeer die dan alleen te gebruiken als het echt nodig is, dan zal je merken dat de overgang van een ritme met speen naar een ritme zonder speen heel makkelijk gaat.  

Nog een laatste tip: vertrouw ook op je eigen gevoel. We kunnen zoveel gemiddelden en schema's geven als je maar wilt, maar uiteindelijk bepaalt je baby. Kijk goed naar de kleine en wat zijn of haar behoeften zijn, en doe waar jij en je baby zich goed bij voelen.

Deze tekst is tot stand gekomen met behulp van deskundig advies van Jessie van Dijk-Budding, lactatiekundige. 

Overige bronnen: kraamzorghetgroenekruis, lalecheleague, dokterdokter